امروزه با توجه به کمبود آب شیرین، ضرورت ارزش گذاری و مدیریت مصرف آب از اهمیت بسیار بالایی برخوردار گردیده است و سیاستگذاری های کلان دولت ها بر پایه حفظ این سرمایه گران بها استوار گردیده است. در همین راستا و در جهت بستر سازی و ایجاد امکان پایش میزان مصرف، استفاده از تجهیزات با کیفیت و قابل اعتماد جهت اندازه گیری مصرف آب در اولویت بسیاری از تصمیم گیران حوزه آب قرار گرفته است.
از جمله مهم ترین این زیرساخت ها و تجهیزاتی که می تواند در رسیدن به اهداف بلند مدت تامین و توزیع آب شرب بسیار تاثیر گذار باشد استفاده از کنتور هایی با کیفیت و دارای دقت سنجش قابل قبول می باشد، چراکه علاوه بر ایجاد امکان سنجش دقیق مصرف و جلوگیری از هدر رفت بی مورد این سرمایه با ارزش، از طریق ایجاد تناسب میان میزان مصرف و بهای پرداختی مصرف کننده، زمینه ساز صرفه جویی بیشتر در مصارف غیر ضروری خواهد بود.
همچنین در مدت زمانی بسیار کوتاه، هزینه سرمایه گذاری صورت گرفته جهت نصب کنتور با دریافت آب بهای واقعی از مصرف کنندگان قابل بازگشت خواهد بود.
شرکت تولیدی و صنعتی ایران انشعاب در راستای مدیریت مصرف آب و تامین انشعابات آب مطمئن و قابل اندازه گیری اقدام به تولید و عرضه کنتور های آب با کیفیت مطلوب و دقت بالا به همراه کیت های انشعاب خود می نماید.
طبق تعریف استاندارد OIML R 49 – ۱ : ۲۰۰۰ کنتور آب وسیله‌‌ای است که برای اندازه‌گیری مداوم، حفظ و نشان دادن حجم آب عبوری از یک مسیر بکار می‌رود.
کنتورهای مکانیکی
یکی از متداولترین انواع کنتور برای اندازه‌گیری مستقیم حجم آب مصرفی و محصول عمده شرکت‌های بزرگ کنتور ساز دنیا کنتورهای مکانیکی می‌باشد. در این کنتورها از یک جزء تشخیص دهنده جریان نظیر پروانه یا پیستون متحرک استفاده می‌گردد که میزان حرکت و جابجایی آن متناسب و متأثر از حرکت سیال بوده و با انتقال حرکت از این قطعه و از طریق محور مرکزی به شمارنده، میزان حجم آب عبوری اندازه‌گیری و ثبت می‌شود.
انتقال حرکت پروانه و یا پیستون به شمارنده هم بصورت چرخ دنده‌‌ای (نوع گیربکسی) و هم بصورت تلفیقی از درگیری دو آهن‌ربای دائمی و تعدادی چرخ دنده (نوع مغناطیسی) امکان‌پذیر است.
در کنتورهای نوع گیربکسی چنانچه کلیه قطعات داخلی، با آب در تماس باشند نوع تر و اگر به جز بخش شمارنده بقیه قطعات با آب در تماس بوده نوع نیمه خشک و اگر فقط پروانه با آب در تماس باشد (مانند کنتورهای مغناطیسی) نوع خشک نامگذاری می‌شوند.
مزیت کنتورهای مغناطیسی نسبت به کنتورهای گیربکسی کاهش میزان تماس قطعات داخلی با آب، رسوب املاح موجود در آن و در نتیجه جلوگیری از خرابی کنتور در اثر گیرکردن قطعات داخلی می‌باشد. اما مواردی نظیر تأثیر میادین مغناطیسی خارجی روی عملکرد کنتور، بروز پدیده قطع اتصال درآهن‌رباهای دائمی و یا جذب براده‌های فلزی احتمالی موجود در آب، از معایب این نوع کنتورها است. بسیاری از شرکت‌های معتبر کنتورسازی با طراحی اصولی و تعبیه حلقه ضد مغناطیس و استفاده از آهن‌رباهای دائمی مناسب و دقیق اشکالات مذکور را در محصولات تولیدی خود مرتفع نموده‌اند.
کنتورهای مکانیکی نوع سرعتی
در کنتورهای سرعتی، جزء تشخیص دهنده جریان، توربین یا پروانه‌ای است که در مسیر آب قرار گرفته و توسط نیروی ناشی از حرکت آ بطور آزادانه دوران می‌کند بواسطه حرکت پروانه، حجم آب عبوری از کنتور اندازه‌گیری می‌شود. طراحی پروانه و محفظه مربوطه به گونهای است که بین چرخش پروانه و سرعت جریان سیال تناسب مستقیم برقرار می‌گردد. در این کنتورها چنانچه محور توربین در امتداد مسیر جریان سیال قرار گیرد کنتور را توربین افقی و اگر محور مذکور بر مسیر جریان سیال عمود باشد کنتور را توربین عمودی می‌نامند. کنتورهای توربین افقی معمولا در سایزهای بالا (حجیم) و نوع توربین عمودی در سایزهای پایین (کنتورهای خانگی) بکار گرفته می‌شود.
در صورتی که آب از چند روزنه به پروانه برخورد کند، کنتور چند افشانه و اگر از یک جهت به پروانه برخورد نماید تک افشانه نامیده می‌شود. کنتورهای تک افشانه نسبت به کنتورهای چندافشانه در سرعت‌های کمتر آب شروع بکار می‌کنند. در صورتی که کنتورهای چند افشانه مقاومت بیشتری نسبت به ضربات دینامیکی از خود نشان می‌دهند.
نصب، بهره‌برداری و نگهداری کنتورهای مکانیکی
کنتور آب یکی از وسایل ابزار دقیق است که توجه به نصب و نگهداری صحیح آن موجب بهره‌گیری طولانی مدت و کارکرد بهینه آن خواهد شد. در این رابطه توجه به نکات زیر ضروری است:
ـ کنتورهای مکانیکی، برخلاف استحکام ظاهری به دلیل داشتن چرخ‌دنده‌هایی که همواره میزان درگیری و لقی بین آنها باید در حد تعریف شده‌ای باشد، نسبت به ضربات حساسند و به همین دلیل شرکت‌های معتبر تولیدکننده کنتور بر روی بسته‌بندی این محصولات علائم شکستنی را حک می‌نمایند.
ـ محل نصب کنتور باید به گونهای باشد که از وارد آمدن هرگونه ضربه احتمالی مصون باشد. اکثر خرابی کنتورهای برگشتی از شبکه ناشی از نصب نادرست آنها می‌باشد. آثار مصالح ساختمانی به جا مانده بر روی برخی از کنتورها بیانگر بهره‌برداری نادرست و عدم توجه به حساسیت این وسیله می‌باشد.
ـ معمولاً عمده دلیل خرابی کنتورهای نو ناشی از ورود ذرات خارجی (نظیر گل و لای، ذرات بجا مانده از محل برش لوله و غیره) به داخل کنتور می‌باشد. لذا تمیز نمودن لوله قبل از نصب کنتور بوسیله عبور آب آزاد می‌تواند از بروز این نوع خرابی‌ها جلوگیری نماید.
ـ موقعیت کنتور در خط لوله بایستی به گونهای باشد که از ورود هوا به داخل آن اجتناب شود. در صورتی که جلوگیری از ورود هوا به داخل کنتور امکان‌پذیر نباشد، نصب شیر اتوماتیک تخلیه هوا قبل از کنتور می‌تواند راهگشا باشد. بعد از نصب کنتورهای نو، هواگیری و پر نمودن خط لوله و کنتور می‌باید با جریان آرام آب (بازکردن آهسته) صورت پذیرد. باز نمودن ناگهانی شیر آب موجب ضربه دیدن مکانیزم داخلی کنتور می‌شود.
کنتورآب مولتی جت
از بین کنتورهای مورد استفاده در کشور، کنتور آب مولتی جت پرکاربردترین نوع کنتور با کاربری خانگی است که در سه مدل تر، نیمه خشک و خشک تولید و عرضه می‌گردد. چنانچه کلیه قطعات با آب در تماس باشند کنتور نوع تر و اگر به جز بخش شماره‌انداز بقیه با آب در تماس باشند نوع نیمه خشک و در صورتی که فقط توربین با آب در تماس باشد نوع خشک نامگذاری می‌شود.
کنتورهای آب هوشمند آلتراسونیک
اندازه گیری هوشمند بخشی جدایی ناپذیر از یک شبکه توزیع هوشمند است و فناوری، هسته اصلی یک راه حل اندازه گیری هوشمند موثر و کارآمد است. کنتورهای هوشمند آب آلتراسونیک، مبتنی بر فناوری مافوق صوت پیشرفته هستند و نسل بعدی اندازه گیری هوشمند را نشان می دهند. در حالی که دقت و طول عمر طولانی از ویژگی های اصلی فناوری اولتراسونیک است ، اما مزایای ارزش افزوده بسیاری نسبت به آنچه که به چشم می خورد وجود دارد.
فناوری اندازه گیری مبتنی بر اصول اولتراسونیک بدون شک یکی از قابل اطمینان ترین فن آوری های اندازه گیری است. کنتورهای آب التراسونیک در هر کجای دنیا متشکل از دستگاه اندازه گیری اولتراسونیک و سیستم خوانش از راه دور دیجیتال است و در نتیجه آن را به یک راه حل اندازه گیری هوشمند موثر و کارآمد تبدیل می کند.
فناوری اولتراسونیک در اندازه گیری میزان مصرف آب بسیار دقیق است و آب را با دبی کمتر از ۲ لیتر در ساعت اندازه گیری می کند.
در مناطق خاصی از جهان ، آب در طول روز در دسترس نیست و از این رو لوله ها در ساعات عدم تأمین هوا پر می شوند. کنتور اولتراسونیک حتی با تأمین آب به صورت متناوب ، مصرف آب را با دقت بسیار زیاد اندازه گیری می کند. از آنجا که هیچ قسمت متحرکی در کنتور وجود ندارد ، اندازه گیری هوا وجود ندارد و مطمئن باشید که کنتور ف۵قط هر زمان که آب از داخل عبور می کند را اندازه گیری می کند. علاوه بر این ، هشدارهای هوشمند داخلی هنگام خشک شدن کنتور “هشدار خشک” را نشان می دهند. بنابراین شما اطلاعات دقیق در مورد زمان و میزان مصرف آب در طول روز را خواهید داشت.
مزایای استفاده از فناوری اولتراسونیک:
· امکان نصب انعطاف پذیر بدون آسیب رساندن به عملکرد آن ، چه خط لوله شما افقی باشد، چه عمودی یا زاویه ای.
· کنتور اولتراسونیک هوشمند در برابر خاک و هر میدان مغناطیسی مقاوم است.
· کنتور فاقد قطعاتی است که به راحتی فرسوده می شوند، از این رو دقت در طول عمر خود تغیر محسوسی تدارد.
